■ مهمترین تغییرات نرم افزاری مبحث ششم مقررات ملی ساختمان بخش عمران

مهمترین تغییرات نرم افزاری مبحث ششم مقررات ملی ساختمان ویرایش سال 1392

به طور خلاصه ویرایش سال 92 مبحث ششم انطباق نسبتا کاملی با آیین نامه ASCE7.10 دارد که اعمال این تغییرات را در نسخه 2013 نرم افزار تحلیل و طراحی سازه ETABS تا حدودی ساده ساخته است. در این مقاله تحلیلی آموزشی سعی بر بیان کلیات تغییرات صورت گرفته در این ویرایش شده است:

بار زنده مورد استفاده در ساختمان در مبحث ششم ویرایش 92 :

در این ویرایش بار زنده راه پله ها از 350 به 500 کیلوگرم بر متر مربع افزایش یافته است جز آن بار زنده اتاقهای پذیرایی هم به 500 افزایش یافت. قاعدتاً این دو کاربری فاقد قابلیت کاهش سربار خواهند بود. در نتیجه بر اساس ویرایش جدید مبحث ششم نسبت به قبل هم بارگذاری دست بالا شده و هم تعریف بارهای زنده طبقات با توجه به اینکه برخی قابلیت کاهش سربار را داشته و برخی نداشته ، برخی قسمتها بار 500 و برخی قسمتها بار 200 دارند دشوار شده است. همچنین تغییراتی در سربارهای زنده ایجاد شده است. مثلاً سربار زنده پارکینگهای ماشینهای سواری با وزن کمتر از سه تن به 300 کاهش یافته است.

کاهش سربار بار زنده:

از مهمترین تغییرات ویرایش 92 مبحث دهم تغییر در نحوه اعمال کاهش سرباز بار زنده میباشد. کاهش سربار زنده ظاهراً بر اساس آیین نامه ASCE7.10 میباشد به همین جهت از این پس میتوانیم از این آیین نامه در نرم افزار ETABS 2013 جهت کاهش سربار زنده استفاده کرد.

البته یکسری ضوابط کاهش سربار را نمیتوان در ETABS اعمال کرد و باید در جهت اطمینان صرفنظر کرد ؛ مثل ضابطه کاهش سربار زنده سقف بام و کاهش سربار زنده پارکینگها ( بیش از دو طبقه سطح بارگیر ) و مواردی که ضریب Kll عددی غیر از 2 و 4 در مبحث ششم ذکر شده است.

برای لحاظ کاهش سربار بار زنده در نرم افزار ETABS مطابق شکل زیر عمل می شود:

با انتخاب اعضا سپس از طریق منوی زیر میبایست به نرم افزار فهماند که بار زنده کاهش یافته هر عضو را از روی سطح بارگیر عضو (تیر یا ستون) به طور خودکار لحاظ کند.

Design menu > {Steel Frame, Concrete Frame, Composite Beam, Composite Column, Steel Joist, Shear Wall} Design > View/Revise Overwrites commands) .

نرم افزار تنها زمانی می تواند کاهش بار زنده را حساب کند که برای اعضا سطح بارگیر تعریف شده است و لازمه آن نیز تعریف سطح بارگیر برای سقف ها می باشد.

اما اگر موفق نشدیم که برای سقف ها سطح بارگیر تعریف کنیم از روش دستی میتوانیم مقدار نیروی حاصل از کاهش سربار بار زنده را محاسبه و با حساب در ترکیبات بار آنرا در بارگذاری لحاظ کنیم:

نامنظمی در ارتفاع:

در بند 6-11-7-1-(ث) تحت عنوان"نامنظمی سیستم های باربر جانبی غیر موازی" ؛ در مبحث قدیم وجود نداشت که مربوط به سیستم مقاوم جانبی است و نه لزوماً ستونها. یعنی سیستمی که بار جانبی را انتقال میدهد. مثلاً بادبندها ، قابهای خمشی و دیوارهای برشی. اگر قاب خمشی ، قاب بادبندی شده ، دیوار برشی با یکی از دو راستای اصلی ساختمان موازی نباشد و یا قرینه آن نسبت به مرکز جرم در جهت دیگر ساختمان وجود نداشته باشد این بند رعایت نمیشود. قابهایی که فقط بارهای ثقلی را تحمل میکنند که عمدتاً در ساخمتانهای با قاب مفصلی دیده میشود از نظر این بند مهم نیستند که چه وضعیتی داشته باشند.

اشکالی که به این بند وارد است اینستکه مرزها را به خوبی مشخص نکرده است مثلاً اگر یک قاب خمشی یا قاب بادبندی فقط با یک درجه زاویه با جهت اصلی ساختمان وجود داشته باشد و یا اندکی عدم تقارن در چیدمان سیستم سازه ای مقاوم جانبی وجود داشته باشد شرایط این بند به راحتی نقض میشود. در عمل خیلی مواقع به خاطر همین یک دلیل ساختمان دارای نامنظمی از نوع نامنظمی سیستمهای باربر جانبی غیرموازی خواهد شد.

نکاتی از بارگذاری زلزله:(ضریب اضافه مقاومت)

طبق بند 6-11-11 در مواردی که بر اساس دیگر مباحث مقررات ملی ساختمان و آیین نامه های طراحی استفاده از نیروی تشدید یافته ناشی از زلزله ضروری است باید اثرات مولفه های افقی زلزله در ضریب اضافه مقاومت ضرب شده و سپس در ترکیب بارهای شامل اثر زلزله به کار رود. در موارد استفاده از ضریب اضافه مقاومت می توان ضریب نامعینی سازه را برابر واحد درنظر گرفت.

طبق جدول 3-1 پیش نویس آیین نامه 2800 برای ساختمانهای با ارتفاع کمتر از 50 متر که نامنظم در پلان از نوع نامنظمی سیستم باربر جانبی غیر موازی هستند، میتوان تحلیل استاتیکی معادل را به کار برد.

لینک دانلود اینجا کلیک کنید...

http://civil808.com/statics/uploads/files/201404/Civil808-Article-Mabhas6-Taghirat.pdf

نویسنده : مجتبی اصغری سرخی